تلقیح داخلی رحمی یا IUI
روش تلقیح داخل رحمی، کارآترین روش در بین چهار روش فوق می باشد که در آن اسپرم های شسته شده در آزمایشگاه از طریق یک کاتتر قابل انعطاف، نازک و بسیار نرم (به نام کاتتر (TomCat به داخل رحم تزریق می شود.
IUI بیشتر در موارد ذیل مورد استفاده قرار می گیرد:
1- ناباروریهای غیر قابل توضیح ( Unexplained Infertility )
2- وجود مشکل در موکوس سرویکس: در مواقعی که موکوس سرویکس بسیار غلیظ است و اجازه عبور به اسپرم داده نمی شود می توان از IUI استفاده نمود. وجود مشکل در موکوس سرویکس را می توان در حین انجام تست PCT (Post Coital Test) مشخص نمود.
3- وجود اختلالات خفیف در فاکتورهای مردانه ( Male subfertility) : که به صورت آبنورمالیتی خفیف در تعداد، تحرک و مرفولوژی اسپرم ها دیده می شود.
4- وجود مشکلات مربوط به تخمک گذاری در زنان
5- وجود اختلال در عملکرد نعوظی آلت تناسلی مردان ( Erectile dysfunction )
6- وجود ناتوانی در انزال داخل واژنی توسط مرد بدلیل وجود انزال معکوس (Retrograde ejaculation ) که با مشاهده مکرر اسپرم در ادرار مشخص می شود و یا آسیب طناب نخاعی در مرد(Spinal cord injury)
7- وجود آنتی اسپرم آنتی بادی (Anti sperm Antibodies) در مایع منی
عوامل موثر در موفقیت آمیز بودن IUI
1- سن زن: سن خانم دریافت کننده اسپرم به عنوان یک فاکتور مهم در موفق بودن IUI عمل می کند . بهتر است از این روش برای درمان ناباروری در زنان زیر 35 سال استفاده شود. در زنان بین 40-35 سال میزان موفقیت IUI با شیب شدید کاهش یافته و در زنان بالای 40 سال به شدت کاهش می یابد.
2- ذخیره تخمک: زنانی که ذخیره تخمک پایینی دارند ( که با اندازه گیری سطح AMH, Inhibin B ) و سونوگرافی تخمدان ها مشخص می شود) و یا زنانی که سطح FSH آنها در روز سوم قاعدگی بالا می باشد، شانس موفقیت IUI در آنها پایین می باشد.
3- کمیت و کیفیت اسپرم ها
بهتjرین زمان تلقیح در فاصله زمانی 6 ساعت قبل و بعد از تخمک گذاری می باشد، البته چنانچه IUI بدلیل نقص فاکتورهای مردانه انجام می شود، بهترین زمان تلقیح 6 ساعت پس از تخمک گذاری می باشد.
[22:15, 24/06/2021] Sanam: زمان انجام IUI:
بهترین زمان تلقیح در فاصله زمانی 6 ساعت قبل و بعد از تخمک گذاری می باشد، البته چنانچه IUI بدلیل نقص فاکتورهای مردانه انجام می شود، بهترین زمان تلقیح 6 ساعت پس از تخمک گذاری می باشد.
چند تلقیح در یک سیکل مناسب است؟
مطالعات مختلف نشان داده اند که دوبار تلقیح اسپرم با فاصله 24-12ساعت، می تواند شانس باروری را افزایش دهد زیرا احتمال پیدا نکردن زمان دقیق تخمک گذاری در مرتبه دوم کمتر می شود. هر چند مطالعات زیادی نشان می دهد اگر تلقیح بعد از تحریک تخمک گذاری صورت بگیرد تفاوت معنی داری بین Single IUI , Double IUI وجود ندارد.
بهترین زمان تلقیح در Double IUI ، 24 و 48 ساعت پس از تزریق hCG می باشد . بسیاری از کلینیک های ناباروری توصیه به انجام IUI منفرد با زمان مناسب (Well timed single IUI) می نمایند.
میزان موفقیت IUI
میزان موفقیت IUI در هر سیکل بسیار متغیر بوده و بین 8 الی 26 درصد در نوسان می باشد. شانس باروری تا 6 سیکل به 60 الی 70 درصد می رسد و میزان موفقیت در روش هایی که با تحریک تخمک گذاری همراه است ( بویژه در هنگام استفاده از گونادوتروپین های تزریقی) بیشتر است.
از لحاظ آماری نیز هنگامیکه فقط یک فولیکول آماده جهت تخمک گذاری وجود دارد شانس باروری کمتراز مواقعی است که چندین فولیکول آماده وجود دارند.
به طور کلی شانس باروری در 3 سیکل اول بسیار بالاتراست و توصیه می شود حداکثر 3 الی 4 بار IUI انجام گردد ولی در زنانیکه مبتلا به تخمدان پلی کیستیک (PCOs) می باشند و یا زنانیکه تحریک تخمک گذاری با دارو برایشان انجام می شود از سیکل های بیشتر IUI می توان استفاده نمود.
پی گیری بعد از IUI:
1- 7 روز بعد از انجام IUI به منظور تعیین وجود یک تخمک گذاری خوب، سطح پروژسترون اندازه گیری می شود که باید بیشتر از 15 ng/ml باشد.
2- بدلیل آنکه لانه گزینی 6 الی 12 روز بعد از تخمک گذاری در هر قسمتی از رحم می تواند رخ دهد بنابراین 2 هفته پس از IUI ، باید تست حاملگی انجام شود.
[22:17, 24/06/2021] Sanam: مروری به درمان ناباروری به روش تلقیح داخل رحمی یا IUI
( Intrauterine Insemination)
مقدمه:
تلقیح مصنوعی(Artificial Insemination) فرآیندی است که در آن اسپرم ها به طور مصنوعی در داخل دستگاه تناسلی خانم ها قرار داده می شود. تلقیح مصنوعی بر حسب منبع اسپرم مورد استفاده ، به دو گروه کلی تقسیم شده است:
1- AIH (Artificial Insemination by Husband) : منبع اسپرم ، اسپرم های شوهر می باشد.
2- AID (Artificial Insemination by Donor) : منبع اسپرم، اسپرم های اهدایی موجود در بانک اسپرم می باشد که در مواردیکه شوهر فاقد اسپرم (آزوسپرمیک) ویا ناقل یک بیماری ژنتیکی باشد و یا زنان همجنس باز (Lesbian) و یا مادران مجرد (Single mothers ) که خواهان بچه می باشند مورد استفاده قرار می گیرد.
در تقسیم بندی دیگر، بر حسب محل تلقیح ،تلقیح مصنوعی به 4 گروه تقسیم شده است:
1- تلقیح داخل واژنی ( Intra vaginal Insemination)
2- تلقیح داخل سرویکس (Intra cervical Insemination)
3- تلقیح داخل رحمی (Intra uterine Insemination)
4- تلقیح داخل توبولی ( Intra Tubular Insemination)
تلقیح داخلی رحمی یا IUI
روش تلقیح داخل رحمی، کارآترین روش در بین چهار روش فوق می باشد که در آن اسپرم های شسته شده در آزمایشگاه از طریق یک کاتتر قابل انعطاف، نازک و بسیار نرم (به نام کاتتر (TomCat به داخل رحم تزریق می شود.
موارد کاربرد IUI
IUI بیشتر در موارد ذیل مورد استفاده قرار می گیرد:
1- ناباروریهای غیر قابل توضیح ( Unexplained Infertility )
2- وجود مشکل در موکوس سرویکس: در مواقعی که موکوس سرویکس بسیار غلیظ است و اجازه عبور به اسپرم داده نمی شود می توان از IUI استفاده نمود. وجود مشکل در موکوس سرویکس را می توان در حین انجام تست PCT (Post Coital Test) مشخص نمود. زیرا در این موارد اولأ درجه موکوس سرویکس کمتر از 10 می شود، (درجه بندی موکوس سرویکس از طریق معیارهایی مثل حجم مایع سرویکس، تست سرخسی شدن (Ferning) ، تست کش آمدن(Spinbarkeit) و سلولاریتی سرویکس محاسبه می شود) ، و ثانیأ تعداد زیادی اسپرم مرده ( و یا اسپرم های با تحرک غیر پیشرونده) در هر دومنبع واژینال و سرویکال مشاهده می گردند. در صورت مشاهده چنین نتایجی در تست PCT ، انجام IUI توصیه می شود.
3- وجود اختلالات خفیف در فاکتورهای مردانه ( Male subfertility) : که به صورت آبنورمالیتی خفیف در تعداد، تحرک و مرفولوژی اسپرم ها دیده می شود.
4- وجود مشکلات مربوط به تخمک گذاری در زنان
5- وجود اختلال در عملکرد نعوظی آلت تناسلی مردان ( Erectile dysfunction )
6- وجود ناتوانی در انزال داخل واژنی توسط مرد بدلیل وجود انزال معکوس (Retrograde ejaculation ) که با مشاهده مکرر اسپرم در ادرار مشخص می شود و یا آسیب طناب نخاعی در مرد(Spinal cord injury) : در این موارد اسپرم های بازیابی شده با جراحی (Surgical sperm retrieval، به روش IUI به داخل رحم تلقیح می شود.
7- وجود آنتی اسپرم آنتی بادی (Anti sperm Antibodies) در مایع منی
موارد منع استفاده از IUI
1- وجود انسداد و یا آسیب شدید لوله های رحمی : این آسیب ها با اشعه X در رادیوگرافی لوله های رحمی که به آن Hystrosalpingogram گفته می شود تشخیص داده می شوند.
2- زنان یائسه و یا زنانی که مبتلا به نواقص تخمدانی می باشند: زنانیکه سطح AMH (Anti Mullerian Hormone ) آنها کمتر از 0.3 ng/ml و سطح Inhibin B آنها کمتر از 5 pg/ml باشد کاندید انجام IUI نمی باشند.
3- وجود اختلالات شدید در فاکتورهای مردانه
4- موارد پیشرفته اندومتریوز
5- گذشت بیش از 3 سال از ناباروری
6- وجود زخم های شدید در ناحیه لگن
عوامل موثر در موفقیت آمیز بودن IUI
1- سن زن: سن خانم دریافت کننده اسپرم به عنوان یک فاکتور مهم در موفق بودن IUI عمل می کند . بهتر است از این روش برای درمان ناباروری در زنان زیر 35 سال استفاده شود. در زنان بین 40-35 سال میزان موفقیت IUI با شیب شدید کاهش یافته و در زنان بالای 40 سال به شدت کاهش می یابد.
2- ذخیره تخمک: زنانی که ذخیره تخمک پایینی دارند ( که با اندازه گیری سطح AMH, Inhibin B ) و سونوگرافی تخمدان ها مشخص می شود) و یا زنانی که سطح FSH آنها در روز سوم قاعدگی بالا می باشد، شانس موفقیت IUI در آنها پایین می باشد.
3- کمیت و کیفیت اسپرم ها: هر چه تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم ها نا مطلوب تر باشند، شانس موفقیت IUI هم کاهش می یابد. حداقل تعداد کل اسپرم های متحرک (Total Motile Sperm Counts = TMSC ) مورد نیاز جهت IUI ، یک میلیون می باشد ولی توصیه شده این حداقل از 5 میلیون بیشترباشد زیرا بر اساس مشاهدات مختلف، مواقعی که این مقدار بین 5-1 میلیون است، موفقیت IUI به طور بالقوه کاهش می یابد. میزان ایده ال TMSC 20 الی 30 میلیون می باشد.
ه طور کلی با افزایش TMSC میزان موفقیت IUI هم افزایش می یابد ولی این ارتباط تا مقدار مشخصی از افزایش TMSC ، نسبت مستقیم دارد و فراتر از آن، فاکتورهای دیگری سبب محدودیت در موفقیت IUI می شود.
در مطالعه ای مشخص شده است که میزان موفقیت Double IUI ) تلقیح پشت سر هم در یک سیکل) با TMSC بیشتر از 5 میلیون در هر تلقیح، از میزان موفقیت Single IUI )یک تلقیح در هر سیکل) با TMSC بیشتر از 10 میلیون بیشتر می باشد. در مواردی که TMSC کمتر از یک میلیون است IUI روش مناسبی برای درمان نمی باشد و بهتر است از IVF (Invitro Fertilization) به همراه ICSI (Intra Cytoplasmic Sperm Injection) استفاده نمود.
جدول ذیل ارتباط بین تعداد کل اسپرم های متحرک و روشهای مختلف درمانی جهت باروری را در میزان موفقیت بارداری را نشان می دهد.
Approximate chance for success getting pregnant with one month of various treatments Female age under 35 , 2 years of trying to conceive
Total Motile Sperm Count (in millions)
Type of Treatment
>20
10-20
5-10
1-5
Less than 1
3%
2.5%
2%
1%
0.2%
Intercourse – Trying own
7%
5%
4%
2%
0.4%
Intrauterine Insemination – IUI
8%
7%
5%
2.5%
0.5%
Ovarian stimulation with clomid plus IUI
12%
9%
6%
3%
0.5%
Ovarian stimulation with injectable FSH plus IUI
60%
60%
60%
60%
60%
In Vitro Fertilization- IVF with ICSI IVF statistics are dependent on the clinic
لازم به ذکر است که شمارش اسپرم به تنهایی، یک شاخص کامل جهت ارزیابی باروری محسوب نمی شود، زیرا گاهی علت ناباروری ، نواقص بیوشیمیایی در ساختار اسپرم ها می باشد که در آزمایشات روتین اسپرموگرام تشخیص داده نمی شود.
خصوصیات مورفولوژیک اسپرم نیز از فاکتورهای مهم دیگر است، زیرا مشخص شده اسپرم هایی که دارای نواقص در ناحیه سرمی باشند{مثل اسپرم های بزرگ (Giant head)، سر کوچک (Small round head) دوکی شکل (Tapered)، چروکیده و بی شکل { (Amorph) و یا اسپرم هایی که دارای نواقص مربوط به دم می باشند (مثل دم پیچ خورده ( (Curly or coiled or kinky tail) قادر به لقاح تخمک نمی باشند.
زمان انجام IUI:
در یک مقاربت جنسی طبیعی مایع منی به طور خام ( قبل از سیال شدن) به همراه مایع سمینال (حاوی مواد تغذیه کننده) وارد کانال سرویکس می شود. در این کانال بدلیل وجود غدد ترشحی ، موکوسی ترشح می شود که اولا بعنوان یک محیط نگهدارنده برای اسپرم ها عمل می کند و ثانیاٌ به همراه مایع سمینال که حاوی فاکتورهای لخته کننده می باشد بعنوان مخزنی جهت حفظ اسپرم ها عمل می کند و با آزاد سازی تدریجی اسپرم ها بداخل رحم سبب می شود که اسپرم ها به مدت طولانی ( تا 5 روز) در این کانال زنده باقی بمانند. اما در IUI بدلیل آنکه اولاٌ اسپرم ها شسته شده، فاقد مایع سمینال تغذیه کننده می باشد و ثانیأ اسپرم ها از طریق یک کاتتر، مستقیمأ از کانال سرویکس عبور کرده و بداخل رحم ریخته می شود، دیگر امکان ذخیره سازی و آزاد سازی آهسته اسپرم ها وجود ندارد. بنابراین، طول عمر اسپرم ها کاهش یافته و به حداکثر 24 ساعت ( به طور متوسط 12-6 ساعت ) می رسد. از طرفی با توجه به آنکه تخمک ها هم پس از تخمک گذاری بین 24-12 ساعت قابلیت باروری دارند. بنابراین تعیین زمان دقیق تلقیح اسپرم ها جهت برخورد با تخمک قابل بارور بسیار مهم است.
بهترین زمان تلقیح در فاصله زمانی 6 ساعت قبل و بعد از تخمک گذاری می باشد، البته چنانچه IUI بدلیل نقص فاکتورهای مردانه انجام می شود، بهترین زمان تلقیح 6 ساعت پس از تخمک گذاری می باشد.
تعیین زمان دقیق تخمک گذاری:
روش تعیین زمان دقیق تخمک گذاری در زنانیکه سیکل طبیعی دارند با زنانیکه داروهای محرک تخمک گذاری مصرف می کنند با هم فرق می کند.
الف: در زنانیکه سیکل طبیعی دارند به روشهای ذیل می توان به زمان تخمک گذاری پی برد:
1- اندازه گیری دمای پایه بدن (Basal Body Temperature) در یک سیکل قاعدگی نرمال، در فاز فولیکولار یک کاهش تدریجی در درجه حرارت بدن دیده می شود اما در هنگام آزاد سازی تخمک یک افزایش سریع در درجه حرارت بدن رخ می دهد.
2- مشاهده تغییرات موکوس سرویکس
در هنگام تخمک گذاری یک سری ترشحات محافظت کننده از غدد کانال سرویکس ترشح می شود که نخی شکل Stringy Texture)) و به رنگ سفید تخم مرغ می باشد، در ارزیابی این ترشحات با استفاده از تست Spinbarkeit و بررسی کش آمدن موکوس، چنانچه میزان کش آمدن بیش از 5 سانتی متر باشد نشان دهنده نزدیک بودن زمان تخمک گذاری می باشد.
3- سونوگرافی: با سونوگرافی تخمدانها و مشاهده فولیکولهای با قطر بیش از 16 میلی متر و همینطور مشاهده افزایش ضخامت جدار رحم می توان نزدیک بودن زمان تخمک گذاری را مشاهده نمود.
4- سفتی دهانه رحم: با دو انگشت دهانه رحم را معاینه کرده ، در هنگام تخمک گذاری دهانه رحم نرمتر و انعطاف پذیرتر (Pliable) می باشد.
5- تعیین LH Surge : در انتهای فاز فولیکولار به موازات رشد فولیکولها غلظت استرادیول نیز افزایش می یابد به طوریکه 4 ساعت قبل از تخمک گذاری به بیشترین غلظت خود می رسد، در پی افزایش استرادیول، هیپوفیز حساسیت بیشتری به GnRH مترشحه از هیپوتالاموس از خود نشان داده و مقدار زیادی هورمونهای گونادرتروپین (بویژه (LH ترشح می کند ، طوریکه 24 ساعت بعد از پیک استرادیول، LH به نقطه حداکثر خود (LH Surge) می رسد. این مرحله همزمان با پایان مرحله فولیکولی و تقریباٌ 16 الی 18 ساعت قبل از وقوع تخمک گذاری می باشد. برای اندازه گیری LH Surge می توان از کیت های موجود در بازار استفاده کرد که در آنها از نمونه ادرار که ترجیحأ بین ساعت 18- 10 ، در 4- 3 روز متوالی (با توجه به طول دوره سیکل قاعدگی هر خانم) جهت تعیین LH Surge استفاده می شود. بهترین زمان انجام IUI 24 الی 36 ساعت پس از LH Surge می باشد.
ب: در زنانیکه از داروهای محرک تخمک گذاری استفاده می کنند
دو دسته دارو برای تحریک تخمک گذاری وجود دارد:
1- داروهای خوراکی محرک تخمک گذاری : مثل کلومید (کلومیفن): 4-1 قرص 50 میلی گرمی، از روزهای 3 الی 5 سیکل قاعدگی به بیمار داده شود (شب ها قبل از خواب مصرف شود) تا 5 روز، بعد از آن نیز برای افزایش ضخامت جداره رحم به بیمار ترکیبات استروژن (مثل Premarin ) داده می شود سپس روز یازدهم و یا دوازدهم سیکل به بیمار hCG ( که خاصیت بیولوژیک مشابه LH داشته ) تزریق نموده و 36 ساعت پس از تزریق IUI , hCG انجام می شود.
2- گونادوتروپین های تزریقی : مثل Follistim, Gonal F , Bravelle که به مدت 10- 8 روز ( با دوز افزاینده ) تزریق شده سپس روز 12، تزریق hCG صورت می گیرد و 36 ساعت پس از تزریق IUI , hCG انجام می شود. گونادوتروپین تزریقی کارآمد تر از کلومیفن می باشد، هر چند که ریسک چند قلوزایی را افزایش می دهد.
توجه: بهترین زمان تزریق hCG ، زمانی است که :
1- در سونوگرافی رحم ضخامت دیواره رحم (Thickness of uterus lining) بیشتر از 8 mm باشد.
2- در سونوگرافی تخمدانها حداقل 2 فولیکول با سایز 16 الی 20 میلی متر در تخمدان مشاهده شود.
3- در آزمایش خون سطح استرادیول خون بیشتر از 500 pg/ml باشد.
روش انجام IUI
بهتراست شوهر به منظور افزایش تعداد اسپرم ها 2 الی 3 روز قبل از انجام IUI هیچگونه انزال مایع منی نداشته باشد. و زن نیز قبل از انجام IUI تحت معاینات لگن و سونوگرافی قرار گرفته و مشکلات مربوط به تخمدان، لوله های رحمی و توانایی رحم جهت نگهداری جنین تا ختم حاملگی بررسی شده باشد.
1- نمونه مایع منی در منزل و یا محیط آزمایشگاه بوسیله استمناء گرفته شده و سریعاٌ به انکوباتور 37 درجه (به مدت 30 الی 40 دقیقه جهت سیال شدن مایع منی) منتقل می شود.
2- پس از سیال شدن مایع منی اسپرم ها طی فرآیندی که به آن فرآوری اسپرم Sperm processing) ) و یا شستشوی اسپرم (Sperm washing) گفته می شود از سایر ترکیبات مایع منی از جمله مایع سمینال، موکوس، گلبولهای سفید جدا شده و در حجم کمتری ار حجم اصلی مایع منی تغلیظ شده ودر میکروتیوب های استریل ریخته شده و به کلینیک ناباروری در شرایط 37 درجه ارسال می گردد. برای شستشوی اسپرم ها از بافر Hams فاقد
-L گلوتامین (که در 37 درجه گرم شده) استفاده می شود.
3- قبل از تلقیح اسپرم ها، اسپیکولوم در داخل واژن گذاشته شده تا سرویکس بدقت دیده شود و سپس ناحیه سرویکس با محیط های کشت استریل از جمله بافر Hams به آرامی پاک می شود.
4- آنگاه اسپرم های شسته شده که حاوی تعداد زیادی اسپرم های با تحرک بالا می باشد بوسیله یک کاتتر نرم، قابل انعطاف و استریل به نام TomCat به داخل حفره رحمی (Cavity of womb) تلقیح می شود. این منطقه جائی نزدیک به لوله های رحمی بوده که در آن تخمک آماده لقاح وجود دارد. این مرحله حدودأ 5-4 دقیقه طول می کشد.
در پایان به بیمار توصیه می شود بعد از تزریق حداقل 10 دقیقه استراحت نماید و بعد ا ز آن هیچگونه محدودیت حرکتی وجود ندارد و بیمارمی تواند به فعالیت های روزانه خودش برگردد ( زیرا 10 دقیقه بعد از IUI سرویکس بسته شده و اسپرم ها در جای خودشان باقی می مانند).
روشهای مختلف شستشوی اسپرم
تاکنون 3 تکنیک جهت شستشوی اسپرم معرفی شده است:
1- :Simple sperm wash
ابتدایی ترین روش شستشوی اسپرم می باشد: مایع منی در یک لوله ریخته شده و سپس با محلولی که حاوی آنتی بیوتیک و مکمل های پروتئینی است رقیق می شود، سپس سانتریفوژ شده و اسپرم ها رسوب می کنند و از رسوب فوق که حاوی تعداد زیادی اسپرم با تحرک بالاست برای تزریق استفاده می شود. این تکنیک بین 25 الی 40 دقیقه طول می کشد.
2- Density gradiant sperm wash :
یکی از متدهای معروف شستشوی اسپرم است که در آن اسپرم های مرده، گلبولهای سفید و سایر محصولات اضافی از اسپرم جدا می شوند.
در این روش ابتدا داخل لوله چندین محلول با دانسیته های مختلف ریخته شده و سپس Semen به بالاترین لایه اضافه شده و سپس سانتریفوژ می شود. پس از سانتریفوژ، اسپرم های سالم (ازنظر تحرک و مرفولوژی)، به پائین ترین لایه در ته لوله رفته در حالیکه دبریس ها و اسپرم های مرده در لایه های بالاتر باقی می مانند.
لایه های فوقانی بوسیله پی پت پاستور دور ریخته شده، و فقط لایه زیرین که حاوی اسپرم های سالم است، باقی می ماند. از این لایه جهت تزریق در IUI استفاده می شود. انجام این تکنیک حدود 60 دقیقه طول می کشد.
3- Swim up technique :
این متد جدیدترین پروتکل می باشد و خیلی سریع در کلینیک های نا باروری آمریکا مشهور شده است. این تکنیک بر اساس خاصیت ذاتی اسپرم ها که تمایل به شنا کردن به سمت مستقیم و رو به بالا به منظور رسیدن به رحم دارند بنا شده است. تنها اسپرم هایی که از بیشترین قدرت برای حرکت رو به بالا برخوردارند در این روش جدا می شوند. به منظور بازیابی (Retrieve) این اسپرم های قدرتمند، اسپرم ها شسته شده به داخل یک لوله منتقل و روی آنها محیط کشت مخصوص ریخته می شود . آنگاه به مدت 1 ساعت به اسپرم ها اجازه داده می شود تا از طریق شنا کردن رو به بالا جذب این محیط شوند.
سپس اسپرم هایی که در این محیط جمع آوری شده اند به لوله دیگر منتقل می شوند و باید توجه شود که برای تلقیح فقط از اسپرم های فعال و سالم استفاده گردد. تعداد کل اسپرم های متحرک (TMSC) قبل و بعد از شستشو محاسبه و گزارش می شود.
عوارض IUI:
● بسیاری از خانمهایی که عمل IUI را انجام داده اند، دردی شبیه انجام تست پاپ اسمیر داشته اند. با این وجود عبور کاتتر از سرویکس بدلیل امکان ایجاد جراحت های ریز، می تواند موجب لکه بینی ، خونریزی و دردهای شکمی (Cramp) گردد. البته بسیاری از متخصصین ناباروری، علت کرامپهای شکمی را تخمک گذاری می دانند.
در بیشتر مواقع بدلیل آنکه سرویکس در هنگام تخمک گذاری نرم و کمی باز می شود عبور کاتتر احساس نمی شود.
● احتمال انتقال عفونت های منتقله از طریق تماس جنسی (STDs) در صورت آلوده بودن اسپرم تلقیحی، آلودگی کاتتر هنگام عبور از واژن و سرویکس با عوامل میکروبی این نواحی و لذا انتقال این عوامل به رحم و آلوده شده نمونه مایع منی در هنگام شستشو ریسک انتقال عفونت به زن افزایش می دهد که با مانیتورینگ صحیح و منظم ریسک انتقال عفونت به حداقل می رسد.
● در صورتیکه شستشوی اسپرم ها بدقت صورت نگیرد و کمی از مایع سمینال که حاوی پروستاگلاندین ها (انقباض کننده عضلانی) می باشد وارد رحم شود می تواند انقباضات شدید رحمی، کرامپ شکمی و حتی بی هوشی و کلاپس رحمی را در پی داشته باشد.
در صورت تداوم درد، فقط استفاده از مسکن های حاوی استامینوفن ( مثل Tylenol) مجاز است و از مصرف مسکن های گروه NSAIDs مثل (Ibuprofen) باید خودداری شود.
چند تلقیح در یک سیکل مناسب است؟
مطالعات مختلف نشان داده اند که دوبار تلقیح اسپرم با فاصله 24-12ساعت، می تواند شانس باروری را افزایش دهد زیرا احتمال پیدا نکردن زمان دقیق تخمک گذاری در مرتبه دوم کمتر می شود. هر چند مطالعات زیادی نشان می دهد اگر تلقیح بعد از تحریک تخمک گذاری صورت بگیرد تفاوت معنی داری بین Single IUI , Double IUI وجود ندارد.
بهترین زمان تلقیح در Double IUI ، 24 و 48 ساعت پس از تزریق hCG می باشد . بسیاری از کلینیک های ناباروری توصیه به انجام IUI منفرد با زمان مناسب (Well timed single IUI) می نمایند.
میزان موفقیت IUI
میزان موفقیت IUI در هر سیکل بسیار متغیر بوده و بین 8 الی 26 درصد در نوسان می باشد. شانس باروری تا 6 سیکل به 60 الی 70 درصد می رسد و میزان موفقیت در روش هایی که با تحریک تخمک گذاری همراه است ( بویژه در هنگام استفاده از گونادوتروپین های تزریقی) بیشتر است.
از لحاظ آماری نیز هنگامیکه فقط یک فولیکول آماده جهت تخمک گذاری وجود دارد شانس باروری کمتراز مواقعی است که چندین فولیکول آماده وجود دارند.
به طور کلی شانس باروری در 3 سیکل اول بسیار بالاتراست و توصیه می شود حداکثر 3 الی 4 بار IUI انجام گردد ولی در زنانیکه مبتلا به تخمدان پلی کیستیک (PCOs) می باشند و یا زنانیکه تحریک تخمک گذاری با دارو برایشان انجام می شود از سیکل های بیشتر IUI می توان استفاده نمود.
پی گیری بعد از IUI:
1- 7 روز بعد از انجام IUI به منظور تعیین وجود یک تخمک گذاری خوب، سطح پروژسترون اندازه گیری می شود که باید بیشتر از 15 ng/ml باشد.
2- بدلیل آنکه لانه گزینی 6 الی 12 روز بعد از تخمک گذاری در هر قسمتی از رحم می تواند رخ دهد بنابراین 2 هفته پس از IUI ، باید تست حاملگی انجام شود.
توصیه های عمومی جهت افزایش موفقیت IUI
1 – انجام مقاربت جنسی بعد از IUI، شانس باروری را افزایش می دهد به شرط آنکه در هنگام IUI بیمار لکه بینی و یا خونریزی نداشته باشد که در این موارد مقاربت جنسی 48 ساعت بعد از IUI انجام می شود.
2- در صورت استفاده از داروهای شیاف مانند (Suppository medication) باید از شنا کردن پس از IUI خودداری شود، در غیر اینصورت هیچگونه ممانعتی جهت شنا کردن وجود ندارد.
3- بهتر است مصرف مکمل های بارداری ( مثل ( Prenatal supplements or vitamins از روز بعد از IUI آغاز شود.
4- داشتن رژیم غذایی خوب، تمرینات ورزشی، عدم استعمال دخانیات و الکل و کاهش مصرف کافئین در زنان موفقیت باروری را افزایش می دهد.
5- در مردان داشتن رژیم غذایی سالم سرشار از آنتی اکسیدان (مثل سبزیجات و میوه ها) ، مصرف مالتی ویتامین، نگه داشتن وزن در محدوده BMI نرمال، انجام تمرینات ورزشی مرتب و مداوم ، دوری از استرس (که با هورمونهای ضروری تولید کننده اسپرم تداخل ایجاد می کند)، اطمینان از عدم مسمومیت با فلزات سنگین، حشره کش ها (Pesticides) و مواد شیمیائی موجود در حلالها که می تواند روی کیفیت و کمیت اسپرم ها تاٌثیر گذار باشد، روی میزان موفقیت IUI تاٌثیرگذار می باشد.
6- عدم استعمال دخانیات در مردان، استعمال دخانیات با دو مکانیزم ذیل برروی اسپرم ها تأٌثیر می گذارد:
الف: منجر به تغییر شکل اسپرم ها می شود و در نتیجه اختلالات مربوط به نفوذ اسپرم در تخمک ایجاد می شود .
ب : باعث تخریب DNA اسپرم ها می شود. تخریب DNA منجر به ایجاد مشکلات جدی برای جنین می شود، (مثل عقب ماندگی های رشدی- ذهنی) . مشخص شده است که حتی جویدن تنباکو هم سبب کاهش تعداد اسپرم و هم سبب اختلالات نعوظی در آلت تناسلی مرد می شود.
7- خودداری مردان از استحمام با آب داغ و یا حمام داغ و یا حتی پوشیدن لباسهای تنگ که منجر به محدودیت در جریان گردش خون در بیضه ها می شود ودر نتیجه سلامت اسپرم ها را تحت تاٌثیر قرار دهد.
8- مصرف بعضی ار آنتی بیوتیکها می تواند بروی کیفیت اسپرم ها تاٌثیر بگذارد، بنابراین باید با پزشک متخصص ناباروری در مورد عدم مصرف این آنتی بیوتیکها از چند هفته قبل ار انجام IUI مشورت شود.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.